Sverige - Szwecja

	Sverige; Sverige
	Flag
	Beliggenhed
	Information
Hovedstad	Stockholm
System	konstitutionelt monarki
betalingsmiddel	1 svensk krone (SEK) = 100 öre
Tidszone	vintertid 1.00, sommertid UTC 2.00
Overflade	449.964 km²
Befolkning	10 379 295
Officielle sprog	Svensk
Dominant religion	87% lutheraner, 2% katolikker
Telefonkode	46
Elektrisk spænding	230V / 50 Hz
Bil kode	NS
Biltrafik	højre hånd
internet domæne	.se

Sverige

Sverige - se kort i fuld skærm

Sverige, officielt navn Kongeriget Sverige (på svensk Sverige, Konungariket Sverige) - Skandinavisk land i Nordeuropa.

Han har været medlem siden 1995 europæiske Union. Det grænser op til Norge, Finland og Danmark (på tværs af Øresundsbroen).

Sverige var en militærmagt i 1600 -tallet, og i næsten to århundreder deltog det ikke i nogen krig. Hun forblev neutral i begge verdenskrige. Det længe dokumenterede kapitalistiske system kombineret med et omfattende system af sociale ydelser er for nylig blevet svækket af høj arbejdsløshed, stigende leveomkostninger og Sveriges fald på internationale markeder. Uafklaret om Sveriges rolle i politisk og økonomisk integration Europa Sverige blev kun medlem af EU i 1995 og indførte ikke euroen i 1999.

Egenskab

Geografi

Sverige er et land med lavt højland. Den gennemsnitlige højde er 276 m over havets overflade og områder over 1000 m over havets overflade. de indtager 2,6% af landets areal.

I nordvest langs grænsen med Norge der er de skandinaviske bjerge med landets højeste top - Kebnekaise (2111 m over havets overflade). Disse bjerge er kendetegnet ved store, stærkt fladede plateauer med talrige små gletschere. Fra øst støder de op til det nordsvenske (Norrland) højland, der vender sydpå ind i den centrale Kosciuszko -depression og videre ind i det sydsvenske højland og Skania -halvøen. Det sydsvenske højland er omgivet af kystnære lavland: Halland og Kalmarska. Sydøst er besat af Zachodniobotnicka Lowland, og nordøst er ved Lapland Upland.

Sverige er usædvanligt rig på landfarvande, rangerer tredje i denne henseende i Europa Per indbygger. Der er et tæt flodnetværk her. Floder, selvom de er korte, er rigelige i vand, hurtige, fulde af strømfald, vandfald og hvirvler. De længste floder er Klar (520 m) og Dalälren, der flyder i midten af landet. De smukkeste floder løber dog gennem Norrland, med oprindelse i bjergsøerne.

Der er omkring 100.000 søer i Sverige. og indtager over 8,5% af landets areal. De største søer er: Vänern (5.545 km²), Vättern, Mälaren, Hjälmaren. Den dybeste er Hornaren -søen - 221 m. Svenskerne hævder, at vandet i deres floder og søer er så rent, at du kan drikke det uden frygt. Selvom dette kan være en smule overdrevet, er det rigtigt i det mindste i området Lapland det naturlige miljø forblev uforurenet. Menneskelig aktivitet i denne del af landet er begrænset til det nødvendige minimum.

fauna og flora

I Sverige er der strenge love for at beskytte naturen. En gammel uskreven lov er gældende her, som garanterer bevægelsesfrihed praktisk talt overalt. Du kan slå telt op, slå lejr, flytte rundt på reserverne og endda på private grunde hvor som helst, så længe der ikke er sket skader. Der er over 190 miljøbeskyttelsesfaciliteter i landet, herunder 23 nationalparker med et samlet areal på over 6.330 km².

På grund af sin placering - Sydsverige er grundlæggende Centraleuropa, nord er området ud over den arktiske nordcirkel - Sveriges vegetation er præget af en stor variation - fra tørvemoser til løvskove.

Når det kommer til den svenske fauna, må det siges, at der er opnået meget her takket være menneskets intelligente sameksistens med de naturlige omgivelser. I dagens Sverige er der en del bjørne, gaupe, ræve og rådyr. I det fjerne nord opdrættes rensdyr (findes ikke længere i naturen). Sverige er imidlertid frem for alt et paradis for ornitologer, hvor der findes mange sjældne fuglearter.

Klima

By	År	januar	februar	marts	April	Kan	juni	juli	august	september	oktober	november	december
Stockholm	6 ° C	–2,8 ° C	–3,3 ° C	0 ° C	3,8 ° C	10,5 ° C	14,3 ° C	17 ° C	15,9 ° C	11 ° C	6 ° C	1,6 ° C	-2,2 ° C
Göteborg	8,8 ° C	0,5 ° C	0,5 ° C	2,7 ° C	5,5 ° C	11 ° C	15 ° C	15,9 ° C	15,4 ° C	12,1 ° C	8,8 ° C	3,8 ° C	0 ° C
Malmø	7,6 ° C	0 ° C	–0,5 ° C	2,2 ° C	5,5 ° C	11 ° C	14,3 ° C	16,5 ° C	16 ° C	12,7 ° C	8,2 ° C	4,4 ° C	1,1 ° C

Sverige har et tempereret klima, og takket være den nordatlantiske strøm er det meget mildere, end det ville skyldes breddegrad. I den nordlige del af landet er klimaet kontinentalt med svære vintre og korte kølige somre. Havluftmasser dominerer i det centrale og sydlige Sverige.

Den månedlige gennemsnitlige lufttemperatur er som følger:

Januar 0 ° C og juli 15-17 ° C - sydlige kyster Scania
Januar –14 ° C og juli 10 ° C - midnat

Regn er et karakteristisk træk ved det svenske klima, hvilket gør vejret til et af de hyppigste diskussionsemner. Den årlige nedbør varierer fra 400 mm i bjergdalene, 600–700 mm i den sydlige del af landet til 1.500 mm i bjergene. En betydelig del af nedbøren falder i form af sne, hvis dækning forbliver i syd fra et par dage til 2-3 måneder, og i nord forbliver den op til 8 måneder.

Historie

Sveriges historie begynder med omkring 12.000. år f.Kr. på et tidspunkt, hvor den tykke indlandsis begyndte at trække sig tilbage mod nord, og nomadestammer begyndte at dukke op i de områder, der blev frigjort fra isen. Permanente landbrugsejendomme udviklet i ca. 3 tusind. år f.Kr. Oplysninger om de ældste folk, der bor i Sverige, findes i den romerske historiker Tacitus. Han skrev, at området var beboet af goterne og Svears. Denne anden stamme gav navnet til landet. Deres vigtigste politiske og religiøse centrum var Uppsala. Perioden fra 700 til 1000 er vikingernes æra - sømænd og raiders i de skandinaviske landes historie. Kristendommen fortrængte den hedenske kult Odin fra Sverige meget langsomt, og selvom den første svenske konge, Olaf Skatkonung, blev døbt i 1008, faldt den hedenske hovedstad i Uppsala endelig i 1100 -tallet. Forsøg på at forene de skandinaviske kongeriger. Dronning Margaret formåede at gøre det og satte sin nevø Eric af Pommern som kandidat til tronen. I 1396 blev han valgt til konge i Sverige, og da han sad på de danske og norske troner, blev foreningen af de skandinaviske stater en kendsgerning. I historien blev denne pagt kaldt Kalmar Union. Med tiden viste det sig, at ofte modstridende interesser udgør en trussel for fagforeningen. Der var en række oprør og oprør, som blev blodigt undertrykt og gik over i historien under navnet "blodbadet". En af de mest populære skikkelser i Sveriges historie var Gustaw Erikson efter massakren i Stockholm i 1520. Han kæmpede med succes danskerne og rejste oprør mod dem. Efter sejren over Danmark parlamentet valgte ham til konge af Sverige og derved brød unionen. Vasa -dynastiets regeringstid varede 150 år, og i løbet af denne periode blev det lutherske Sverige allerede det mest magtfulde europæiske monarki, der førte sejrrige krige mod Rusland og Polen. Det var også dengang, at Sverige oplevede en hurtig økonomisk udvikling, hovedsageligt baseret på minedrift. Landet førte en politik med territorial ekspansion for at omdanne Østersøen til en intern svensk vandmasse. Under Karl XII's regeringstid var der et sammenbrud af den store stat. Denne monark led et historisk nederlag i slaget ved Poltava med de russiske tropper under kommando af Peter I den Store. Efter hans død var der et fald i det absolutte monarki, såvel som sammenbruddet af økonomien og en effektiv regering. Himmelfarten til tronen i Gustav III markerede en ny styrkelse af monarkiet og fremkomsten af en kort periode med oplyst absolutisme. Denne monark, der regerede fra 1771, begunstigede kunstudviklingen, da han var en stor elsker af fransk arkitektur og skulptur. Svenskerne skylder ham også forfatningen udstedt i 1772. Det sikrede religionsfrihed, adgang til offentlige funktioner til repræsentanter for alle sociale klasser, afskaffelse af tortur og pressefrihed. Gustaw III døde i 1792 af en snigmorder. Efter hans død begyndte perioden med statens sammenbrud igen, som varede indtil den franske marskalk Bernadottes antagelse af tronen (han tog navnene Karol Jan). Under hans regeringstid sluttede Sverige sig til den anti-Napoleoniske koalition, og efter Napoleons nederlag i slaget ved Leipzig tog Sverige tilbage Danmark Norge. Ved udbruddet af første verdenskrig erklærede Sverige neutralitet, mens man forsøgte at hæmme stærke interne pro-tyske sympati. De stammer fra århundreder gamle kommercielle, kulturelle og sproglige forhold. Under anden verdenskrig var den svenske stat igen neutral. Denne gang var de pro-tyske sympati lave. I 1973, efter bedstefar Gustav VI Adolfs død, steg den nuværende regerende Karl XVI Gustaf til Sveriges trone. I 1995 sluttede landet sig til Den Europæiske Union. Sverige er et velstandsland, selv om dets borgere betaler nogle af de højeste skatter i verden.

Kultur og kunst

Apropos Sveriges bidrag til europæisk og verdenskultur bør man nok starte med det område, hvor svenskerne har opnået den mest betydningsfulde succes i løbet af de sidste årtier. Winston Churchill sagde engang, at Greta Gabro er "den mest interessante kvinde nogensinde." Verden havde også navnene på svenske skuespillerinder på læberne: Ingrid Bergman, Anita Ekberg, Bibi Anderson, Britt Ekland og Elke Sommers. Filmene instrueret af Ingmar Bergman vakte stor interesse rundt om i verden, og ved dygtigt at overføre filosofiske problemer til film begyndte hans mesterværker hurtigt at blive identificeret med svenske værker. Udover Bergman fik hans yndlingsskuespiller, Max von Sydow, international berømmelse og popularitet, og en anden repræsentant for svensk film, Sven Nykvist, er filmfotograf for flere film af den amerikanske instruktør, Woody Allen. Svenske kunstneres succes er i høj grad påvirket af statens særlige kulturpolitik, som har givet forskellige stipendier og livrenter i årevis. Skabere kan hellige sig deres kald helt og uden frygt for livets materielle side. En interessant kendsgerning er, at i Sverige som i andre skandinaviske lande opkræver forfatteren, hvis bog blev udgivet og er i netværket af offentlige biblioteker, et lille beløb for hver låntagning. I Sverige lægges der særlig vægt på at opdrage børn. Hovedpersonen her er forfatteren Astrid Lindgren, hvis bøger er oversat til 17 sprog. I Vimmerby, hvor denne berømte forfatter blev født, blev der oprettet en miniatureby, hvor der bor karakterer fra hendes bøger, som børn kender. Ud over de højtideligt fejrede, som i alle andre europæiske lande, katolske helligdage, dvs. jul og påske, er specifikke lokale helligdage de såkaldte Valpurga - Spring Festival fejret den 30. april, selvom der stadig er sne i mange dele af landet. På denne dag, der starter i 1928, arrangeres en skønhedskonkurrence, kaldet valget af den smukkeste Lucia i Stockholm. Lys, der brænder på Lucias hoved, er et symbol på lys, der besejrer de onde kræfter nat og vinter. En anden svensk skik er fejringen af St. Jana, altid organiseret den følgende lørdag forud for den 24. juni. Mad er naturligvis en vigtig del af enhver fest. Den almindelige svensker kan lide at spise og drikke i et lystigt selskab. Der lægges stor vægt på kulinariske spørgsmål i Sverige, og svensk køkken er det rigeste og mest varierede køkken i de skandinaviske lande. Et karakteristisk træk ved det svenske køkken er kombinationen af søde og salte smag. Den klassiske form for et måltid, populær i mange europæiske lande, er den såkaldte smørbord, en svensk buffet. Ved frokosttid spiser svenskere travlt - normalt på en restaurant tæt på deres arbejdsplads eller simpelthen i virksomhedens kantine. Dagens hovedmåltid er middag med familien efter 18.00. Under vintersolhverv (22. december) i Sydsverige varer dagen kun 6 timer, og i nord uden for polarcirklen er der en 24-timers polarnat. I den arktiske del af landet er gadelamper ikke slukket om vinteren, og sneplove, isbrydere og afrimere arbejder døgnet rundt. Hvert år udfordrer svenskerne mørket ved at fejre Winter Festival of Light. Brændende lys blev anbragt i vinduerne, og juletræer glitter på byens pladser.

Politik

Sverige er et konstitutionelt monarki. Forfatningen er ikke en enkelt retsakt, fordi den består af separate dokumenter:

1974 "Lov om regeringsform"
1948 "Pressefrihedslov"
"Tronfølge for tronen" fra 1810.

Ud over disse grundlæggende rettigheder er der også "Riksdagsloven", som er af en lavere rang end de førnævnte, faktisk indtager en mellemliggende position mellem grundlæggende rettigheder og almindelige love. Ikke desto mindre kan den findes sammen med de tre førnævnte retsakter i efterfølgende udgaver af "Sveriges forfatning". Den nuværende forfatning trådte i kraft den 1. januar 1975. Det blev vedtaget efter lange diskussioner, der begyndte i 1954. Denne diskussion blev indledt af en betydelig uoverensstemmelse mellem indholdet i den daværende forfatning, hvilket gav kongen en fordel i det politiske system, og den virkelighed, der var domineret af parlamentet kontrolleret af det svenske socialdemokratiske arbejderparti (SAP). På dette tidspunkt er det værd at nævne, at Sverige er et land, hvor reformer af det politiske system finder sted meget langsomt og normalt består i at acceptere de løsninger, der allerede findes.

Kongen er statsoverhoved, men har ringe magt. Gennem århundrederne mistede han dem systematisk til andre statsorganer: parlament, regering og andre centrale kontorer. Formelt er det dog stadig genstand for udøvende magt. Den nyeste version af forfatningen begrænser imidlertid hans privilegier så meget, at de er endnu mindre end den britiske dronnings. Således omfatter den svenske konges kompetencer:

repræsentere Sverige for andre statsoverhoveder og diplomater,
overherredømme i den statslige evangelisk -lutherske kirke,
den ceremonielle åbning af Riksdagsmødet,
overrækkelse af Nobelprisen,
give råd, opmuntre og advare parlamentet og regeringen.

Monarken har også ret til at blive informeret af statsministeren om statens tilstand og regeringens vigtigste arbejde. Interessant nok mistede kongen sin funktion som chef for de væbnede styrker. Det har heller ikke beføjelse til at udpege en premierminister og godkende ministerielle udnævnelser. Det er imidlertid interessant at finde den sætning, der findes i "Lov om regeringsform", at kongen ikke er ansvarlig for sine handlinger. I øjeblikket er Charles XVI Gustaf på den svenske trone. Det stammer fra Bernadotte -dynastiet, grundlagt af Jean -Baptiste Jules Bernadotte, marskalk i Frankrig - senere Charles XIV John.

Det svenske parlament, kendt som Riksdagen, er enkammer. Selvom det var tokammeret indtil 1969 og fire-kammer indtil 1866. Valget til Riksdagen er:

almindelige,
lige,
direkte,
hemmelighed.

Parlamentets embedsperiode varer 4 år, selvom det indtil 1994 kun varede 3 år. MEP -kandidater konkurrerer om 349 pladser i Riksdagen. 310 pladser kommer fra valgkredse og 39 fra nationale partilister. Sidstnævnte gruppe af mandater er fordelt på de partier, der kom til Riksdagen efter at have overskredet den krævede tærskel på 4% af stemmerne pr. Land. Partier, der ikke fik de 4%, men i en kreds vandt 12% af stemmerne, kan også have deres egne suppleanter i parlamentet, men kan ikke deltage i kapitlet i den anden sædegruppe. MEP'er vælges i henhold til Saint - Lagues modificerede proportionale valgsystem. Borgere over 18 år får både passiv og aktiv stemmeret. Karakteristisk for det svenske parlament er varamen eller stedfortræderens funktion. Hver stedfortræder har en suppleant, hvilket gør det muligt for en varamen at overtage hans funktion i en situation, hvor der endda har været en kort manglende evne til at udføre sine opgaver af en given stedfortræder. Varamen skal komme fra samme parti som hans parlamentsmedlem. Riksdagen er hovedmyndigheden i staten. Det har en lovgivnings- og kontrolfunktion. Derudover styrkes dets position af eneret til at ændre forfatningen og dens fortolkning. Selv om svenskerne respekterer grundloven, lægger svenskerne ikke stor vægt på streng overholdelse af den. De love, der er udstedt af Riksdagen, kan være langt fra forfatningsmæssige. Derfor findes der ikke en forfatningsdomstol i Sverige. Denne tilstand kaldes en forfatningsmæssig dualisme i behandlingen af forfatningsloven. Hvad angår den førnævnte ændring af forfatningen, skal Riksdagen for at gennemføre den offentliggøre to identiske beslutninger med absolut stemmeflertal, og de skal adskilles ved parlamentsvalg. Der kan afholdes en forfatningsmæssig folkeafstemning med disse valg. For at gennemføre det er det nok at indsende et forslag med 1/10 af alle suppleanter og acceptere det med 1/3. Hvis borgerne er imod ændringen, kan parlamentet ikke vedtage en anden beslutning. Hvis borgerne er for, fortsættes forfatningsændringsproceduren af den nyvalgte Riksdag. Når et nyt parlament er valgt, nedsættes et valgkontroludvalg, hvor det kan appelleres: forkert afvikling af valget. Det omfatter:

formand (en dommer eller en tidligere dommer, der ikke kan være stedfortræder på samme tid)
6 medlemmer.

Et andet interessant træk i Riksdagen er talman. Talman leder parlamentet. Dens funktioner omfatter:

udnævnelse af premierministeren,
betro ham missionen om at oprette en regering,
fortolkning af parlamentariske procedurer,
fastlæggelse af den rækkefølge, medlemmerne taler i.

Talman skal forblive upartisk, så han ikke stemmer eller taler for sit parti. Talman udgør sammen med sine stedfortrædere, fraktionscheferne og lederen af Riksdagskansleriet formandskabet, der har stor indflydelse på lovgivningsprocesserne. Riksdagen udpeger også fire ombudsmænd, inkl. ned

retfærdighed betyder noget,
militær,
forbrugerbeskyttelse.

Deres hovedopgave er at holde regeringen ansvarlig over for parlamentet. Således sikrer ombudsmanden for retfærdighed, at lovene overholdes af statslige organer (undtagen regeringen). Han videregiver oplysninger om overgreb til offentligheden. Den militære ombudsmand er ansvarlig for at overvåge overholdelsen af love på forsvarsområdet: militærtjeneste og de væbnede styrkers funktion. Til gengæld overvåger ombudsmanden for forbrugerbeskyttelse købernes interesser, så sælgerne overholder loven, bekymrer sig om kvaliteten af de tilbudte produkter og er ærlige med hensyn til priserne. Den svenske forbrugers interesser er virkelig beskyttet. Ud over ombudsmændene udpeger Riksdagen også bankdirektøren i Sveriges Bank, en Talman, kanslichefen, Riksdagens sekretær og formændene for faste og særlige (ad hoc) kommissioner. Parlamentet nedsætter også et rådgivende råd for udenrigsanliggender, der består af:

9 suppleanter,
Talman,
kongen.

Det er et organ, der, som navnet antyder, beskæftiger sig med rådgivning og kontrol af udenrigspolitiske enheder. Disse stående udvalg nyder en høj grad af autonomi. De vælges på grundlag af balancen mellem partikræfterne i parlamentet. Deres kompetencer omfatter: udsendelse af udtalelser om lovforslag og beslutninger, der senere blev forelagt for Riksdagen. Udvalg er et sted for diskussioner med eksperter og ministre, som endelig krystalliserer formen og indholdet af den fremtidige lov. Hvad angår den tidlige opløsning af parlamentet, kan det finde sted i to sager. I den første skal den nye statsministers kandidatur afvises fire gange af Talman. I det andet vil regeringen beordre nyvalg inden for en uge efter mistillidsafstemningen (kun eksisteret i Sverige siden 1969).

Regeringen udøver udøvende og lovgivende magt og består af premierministeren og hans udpegede ministre. Der er to kategorier af ministre i Sverige. Den første er ministrene med ansvar for specifikke ministerier, og den anden er ministre uden portefølje (såkaldte rådgiverkonsulenter). Ministerierne er ikke særlig omfattende. De har kun en ledelsesmæssig og lovgivende funktion, da der er omfattende centrale kontorer ved siden af dem. Deres embedsmænd er upolitiske og veluddannede. Disse kontorer er ansvarlige for den daglige ledelse. Denne tilstand kaldes dualismen i den offentlige administration. Det øger statsinstitutionernes effektivitet. Undtagelsen fra denne regel er Udenrigsministeriet, som er det eneste, der kombinerer ledelses- og ledelsesfunktioner. Regeringsministeren er altid leder af det regerende parti, omend ikke altid for flertalspartiet, for i Sverige er der et princip om svensk minoritetsparlamentarisme. Dens fænomen er, at reglen for et parti, der er et mindretal i Riksdagen, er mulig. Det er et resultat af svenskernes pragmatisme, der er villige til at gå på kompromis og foretrækker statens interesser frem for partiets interesser. Dette princip blev ofte brugt af SAP. Talman udpeger premieren. Han forelægger forslaget for Riksdagen. Hvis det afvises af parlamentet fire gange, udføres proceduren for udnævnelse af premierministeren først efter nye, beordrede valg. Som jeg nævnte tidligere, er der en mistillidsvotum i Sverige. Hvis statsministeren modtager dem, skal hele regeringen træde tilbage, hvilket blandt andet forårsager premierministerens ekstremt stærke position i ministerrådet. Sverige har ofte én statsministers styre i mange år. Et godt eksempel er T. Erlander, der regerede i 1946–1969. Udover at være ansvarlig over for Riksdagen, bærer regeringen også et forfatningsmæssigt ansvar. I Sverige er der Riksdagens forfatningskommission, som kontrollerer, om regeringen er lovlig og styres af rigets interesser i sin politik. Regeringen udpeger også sine egne ombudsmænd, men de har forskellige beføjelser og opgaver fra parlamentariske ombudsmænd. Udnævnt af regeringen kontrollerer de overholdelsen af loven på visse områder af det offentlige liv. Regeringen udpeger også Justitiekansleren, der bliver en fremragende advokat. Dets hovedmål er at beskytte statens interesser. Det omhandler også spørgsmål om pressefrihed. Desuden er han en repræsentant for regeringen i civilretlige tvister. Goran Persson er i øjeblikket statsminister. Han står i spidsen for en mindretalsregering afhængig af de grønne og kommunisters stemmer. Den nuværende regering består af premierministeren og 22 ministre. Der er mange kvinder blandt dem.

I efterkrigsårene var Sverige domineret af et parti: det svenske socialdemokratiske arbejderparti (SAP), der udøvede uafbrudt magt fra 1932 til 1976, da det tabte valget. Hun led et andet nederlag i 1991, men efterfølgende valg i 1994, 1998 og 2002 bragte hende tilbage til magten. Som du kan se, dominerer dette parti absolut Sveriges politiske liv. SAP blev etableret i 1889. De fleste af dets medlemmer er fagforeningsaktivister. SAP er tilhænger af velfærdsstaten, støtter statens stærke indflydelse på økonomien og social lighed. SAP lægger også vægt på kvinders lige rettigheder. Som et resultat heraf når kvindernes deltagelse i valgte politiske organer i Sverige ofte 50%. Det ekstreme venstreparti er Venstrepartiet (VP), der blev grundlagt i 1990 som kommunisternes efterfølger. På trods af dens radikalisme accepterer den den parlamentariske vej til socialisme. Et andet vigtigt parti er Moderate Coalition Party (MSP). Denne gruppering refererer til konservative værdier. Medlemmer af dette parti er tilhængere af monarki, tætte bånd til Kirken, reducerer omfanget af sociale ydelser og sænker skatter. Det repræsenterer storkapitalens interesser. Et andet vigtigt parti er Venstre (FP), som er fortaler for "social liberalisme". Ligesom konservative er de imod statens indgriben og udbygningen af velfærdssystemet. I 2002 var liberale ganske vellykkede ved valget og fik støtte fra 13,3% af vælgerne. Centerpartiet, som er en center-venstre-gruppering, der repræsenterer landmænds og små virksomheders interesser, bør også nævnes. Vi skal også nævne Kristeligt Demokratiske Parti (KdS), der beskriver sig selv som centrum, et alternativ til venstre og højre. Ved de sidste valg kom de grønne også ind i parlamentet, for hvilket prioriteringen naturligvis er miljøbeskyttelse. Som du kan se, er Sveriges partisystem rig på partier, men det er bestemt domineret af en af dem - SAP, som kun mister magten hvert par riksdagsperioder. Sidste gang den tabte den var i 1991, da koalitionen blev dannet af MSP, CP, FP og KdS.

Prinsesse Victoria, Victoria Ingrid Alice Désirée (født 14. juli 1977), arving til den svenske trone. Sveriges konges ældste barn, Charles XVI Gustaf og dronning Silvia. Hertuginde af Västergötland. Den fulde titel er Hendes Kongelige Højheds arving til tronen Victoria.

I tilfælde af hendes tiltrædelse af tronen vil prinsesse Victoria være den første kvinde i 300 år til at blive hersker over Sverige. Han har en bror til prins Charles Filip (født 1979) og en søster til prinsesse Magdalena (født 1982). Han er arving til tronen takket være loven fra 1979 og er også på arvslisten for den britiske trone.

Göran Persson (født 20. januar 1949) er Sveriges 41. premierminister. Han har været i embedet siden marts 1996. Persson er også leder af det svenske socialdemokratiske arbejderparti (Sveriges socialdemokratiska arbejdereparti). Perssons forgænger som statsminister var Ingvar Carlsson.

Økonomi

Sverige er det rigeste skandinaviske land og et af de mest industrialiserede lande i verden, selvom fattigdom for 100 år siden var udbredt her, og svenskerne blev tvunget til at emigrere til Amerika for at få brød. Sverige er et økonomisk højt udviklet land, effektivt organiseret, politisk neutralt og velstående. Det sigter mod at gøre borgerne lige hvad angår både rettigheder og indkomst. Industriudviklingen begyndte i stor skala i det sidste årti af 1800 -tallet. Dette skyldtes den stigende efterspørgsel efter jernmalm, som er landets vigtigste mineralrigdom. Desuden udvindes kobber, bly, zink, sølv, guld og pyritter. Manglen på energiressourcer kompenseres af vandkraftværker, der især er placeret ved floderne i nord. Som et resultat af folkeafstemningen i 1982 blev det besluttet, at Sverige i 2010 ville opgive brugen af atomkraft og lukke alle atomkraftværker ned. Landet har det største skovareal af alle europæiske lande (64%). Der er næsten 3 ha skov pr. Indbygger. Den store skovmængde gjorde det muligt for Sverige at nå verdensplan inden for produktion af tømmer, cellulose, papir og pap. Planter fra denne industri er hovedsageligt koncentreret om bredden af Den Botniske Bugt, og 60% af hele industriens produktion eksporteres. Sverige eksporterer også sine færdigheder. Svenske banker og forsikringsselskaber opererer i byer på næsten alle kontinenter. Svenske ingeniører, der bygger vandkraftværker, dæmninger, tømmervirksomheder, lufthavne, hospitaler og andre offentlige forsyningsanlæg i tredjelandslande er særligt aktive.

Samfund

Traditioner

De fleste offentlige steder er forbudt at ryge i Sverige, inkl. på offentlig transport, bus- og togstationer. Der skal være separate ikke-rygerområder på restauranter.

Svenskere er venlige over for turister og hjælper normalt dem. Opkald ved navn er almindeligt og hilsenen "Hey!" bliver ofte hørt fra fremmede.

Casual tøj er tilladt næsten overalt, især om sommeren.

Tips er inkluderet i regningen, men beløbet kan dog rundes op til maksimalt 10%.

Forberedelser

Visum

Polske borgere nyder retten til fri bevægelighed for personer inden for Den Europæiske Union / Det Europæiske Økonomiske Samarbejdsområde. Et rejsedokument, der giver ret til visumfri indrejse og ophold (uanset dets formål) i Kongeriget Sveriges område i op til 90 dage er et pas eller et ID-kort (gammel og ny model). Przed wyjazdem należy się upewnić, czy dokument jest w wystarczająco dobrym stanie technicznym i pozwala na stwierdzenie tożsamości (szczególną uwagę w przypadku starszych, książeczkowych dowodów osobistych należy zwrócić na aktualność zdjęcia). Ograniczenia swobodnego przemieszczania się i pobytu mogą mieć miejsce jedynie z uwagi na zasady polityki bezpieczeństwa i zdrowia publicznego. Dodatkowe informacje w wersji elektronicznej dostępne są na stronie internetowej MSZ w dziale Informacje konsularne – „Informacje dla obywateli polskich wyjeżdżających do innych krajów UE/EOG”.

Z dniem 30 kwietnia 2006 r. (zgodnie z Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2004/38/WE z 29 kwietnia 2004 r.) w przypadku pobytu nie przekraczającego trzech miesięcy obywatele UE uzyskują prawo pobytu w innym państwie członkowskim bez żadnych dodatkowych warunków i formalności poza koniecznością posiadania ważnego dowodu tożsamości lub paszportu. Prawo swobodnego przemieszczania się i pobytu uzyska też członek rodziny obywatela UE nie mający unijnego obywatelstwa, niezależnie od jego przynależności państwowej.

Pobyt powyżej 90 dni. Prawo pobytu na okres przekraczający trzy miesiące uzyskują obywatele UE:

zatrudnieni lub prowadzący działalność gospodarczą w goszczącym państwie członkowskim;
mający wystarczające środki utrzymania dla siebie i członków swojej rodziny, aby nie stanowić podczas swego pobytu obciążenia dla systemu pomocy społecznej goszczącego państwa członkowskiego, oraz mający pełne ubezpieczenie zdrowotne;
przybyli do goszczącego państwa członkowskiego w celu podjęcia nauki, w tym szkolenia zawodowego, oraz mający pełne ubezpieczenie zdrowotne i środki finansowe na swoje utrzymanie.

W przypadku takiego pobytu po 30 kwietnia 2006 r. państwa członkowskie mogą wymagać od obywateli UE jedynie zarejestrowania się w urzędzie właściwym dla miejsca pobytu i uzyskania dowodu zarejestrowania się. Osoby, które zamierzają przebywać w Szwecji dłużej lub też osiedlić się tu, powinny złożyć wniosek i uzyskać prawo pobytu (uppehållstillstånd). W tym celu należy skontaktować się z najbliższym oddziałem szwedzkiego Urzędu Migracyjnego (Migrationsverket: www.migrationsverket.se). Do złożenia wniosku, jak i do załatwienia innych spraw związanych z pobytem (bank, ubezpieczenie) wymagany jest paszport. Za złożenie wniosku i wydanie zgody na pobyt nie są pobierane żadne opłaty. Decyzje podejmowane są w ciągu 6 miesięcy od daty złożenia wniosku. W przypadku negatywnej decyzji urzędu migracyjnego należy opuścić Szwecję. Przysługuje wówczas odwołanie do Komisji ds. Cudzoziemców (Utlänningsnämnden) w terminie trzech tygodni od daty otrzymania informacji o odrzuceniu wniosku. Po uzyskaniu pozwolenia na pobyt w Szwecji na okres minimum 1 roku otrzymuje się szwedzki numer ewidencyjny, potocznie nazywany numerem osobowym (personnummer), co jest podstawowym warunkiem stabilnego funkcjonowania w tym kraju. Bez niego praktycznie nie można np. założyć konta w banku, wynająć mieszkania, podłączyć telefonu. Do czasu uzyskania numeru osobowego mająca prawo pobytu rodzina pracownika nie może korzystać z objętego ubezpieczeniem leczenia planowego (sam pracownik może być objęty opieką medyczną na podstawie numeru prowizorycznego – samordningsnummer); żona i dzieci pracownika mogą w tym przypadku korzystać tylko z leczenia, do którego uprawnia ich Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ) lub inny, odpowiedni dokument kategorii E100.

Przepisy celne

Osoby wjeżdżające bezpośrednio z obszaru UE nie płacą cła za przewożone rzeczy przeznaczone do użytku osobistego i nie są poddawane żadnym formalnościom granicznym. Ograniczenia i specjalne wymogi dotyczą wwozu: zwierząt, alkoholu, tytoniu, broni i amunicji, niebezpiecznych narzędzi, strzykawek podskórnych wraz z igłami. Niedozwolony jest wwóz narkotyków, środków dopingujących, pornografii. Restrykcje wywozowe obejmują m.in. materiały palne, produkty o znaczeniu strategicznym oraz przedmioty o szczególnej wartości dla kultury. Nie ma ograniczeń co do wwozu z terenu UE do Szwecji środków finansowych. Transakcje powyżej 100 000 SEK są rejestrowane ze względów statystycznych. Bezcłowy przywóz alkoholu z innego kraju UE do Szwecji możliwy jest pod warunkiem, że wwiezie go osobiście osoba w wieku minimum 20 lat i będzie on przeznaczony jedynie na własne potrzeby. Obowiązują następujące limity: 10 l mocnego alkoholu, 20 l produktów o średniej zawartości alkoholu, 90 l wina, 110 l piwa. Papierosy mogą być wwiezione przez osobę pełnoletnią w ilości do 200 sztuk. Szczegółowe informacje dotyczące importu i eksportu towarów dostępne są na stronie internetowej szwedzkiego Urzędu Ceł. Przy zakupach w Szwecji obowiązuje podatek VAT (w Szwecji nazywany MOMS) i akcyza na wybrane towary, takie jak alkohol i papierosy. Prawie wszystkie towary objęte są podstawową stawką VAT w wysokości 25% ceny.

Właściciel psa lub kota może wwieźć zwierzę do Szwecji pod warunkiem właściwego oznakowania go tatuażem lub mikrochipem oraz przedstawienia aktualnego paszportu dla zwierzęcia z udokumentowaniem odpowiednich szczepień i badań (szczepienie przeciw wściekliźnie wraz z testami na antyciała, odrobaczenie).

Przywóz broni do Szwecji z terenu Polski w celach łowieckich i sportowych następuje na podstawie Europejskiej Karty Broni Palnej oraz udokumentowania przyczyny podróży.

Przepisy prawne

Polacy mogą w zasadzie bez przeszkód nabywać nieruchomości w Szwecji. Nie jest wymagane uzyskiwanie specjalnych pozwoleń, z wyjątkiem nabycia nieruchomości o charakterze rolniczym oraz w celu wynajmu. Właściwymi urzędami w sprawach badania, czy występują przeszkody co do zakupu nieruchomości przez cudzoziemców, są organy administracji lokalnej szczebla wojewódzkiego. Ponadto w przypadku zakupu lokalu spółdzielczego zaleca się uprzedni kontakt z zarządem wspólnoty. Umowę należy zarejestrować w urzędzie skarbowym i wnieść opłatę od umowy cywilnoprawnej (1,5% wartości nieruchomości). Obowiązuje powszechny roczny podatek od nieruchomości (dotyczy domów wolno stojących, posiadłości i gruntów). Właściciel obowiązany jest do składania corocznej deklaracji podatkowej i opłacania podatku katastralnego. Zaleca się zawieranie kontraktu na zakup nieruchomości za pośrednictwem szwedzkich koncesjonowanych agentów ds. nieruchomości lub doradców bankowych. Adresy agentów można uzyskać w szwedzkim Stowarzyszeniu Agentów Nieruchomości (Mäklarsamfundet). Zakup nieruchomości w Szwecji nie uprawnia automatycznie właściciela do uzyskania prawa pobytu.

Wymiana waluty

Szwecja nie jest członkiem Europejskiej Unii Walutowej, dlatego ceny są podawane wyłącznie w koronach, bez przeliczania na euro. Przyjezdni mogą wymienić walutę w bardzo sprawnie działających bankach, lepszy kurs oferują jednak kantory – te ostatnie rzadziej występują na prowincji. Zarówno w bankach, jak i kantorach pobierana jest prowizja. Bankomaty znajdują się przed większością banków i w większych centrach handlowych. Karty płatnicze przyjmuje się prawie wszędzie, w większych sklepach można również płacić czekami podróżnymi, a niekiedy także częściej używaną zagraniczną walutą.

Ubezpieczenia

Ze względu na wysokie koszty usług medycznych w Szwecji zaleca się wykupienie indywidualnej polisy ubezpieczeniowej od kosztów leczenia, od następstw nieszczęśliwych wypadków oraz na powrót chorego do kraju. Przy podróżach samochodem wskazane jest dodatkowe ubezpieczenie komunikacyjne (oprócz obowiązkowego OC również assistance i AC).

Dojazd

Samolotem

Bezpośrednie połączenia między Szwecją i Polską oferują linie lotnicze LOT, Wizz Air oraz Norwegian. Samoloty do Szwecji latają również w barwach linii SAS (przesiadka w Kopenhadze), Finnair (przesiadka w Helsinkach), KLM (przesiadka w Amsterdamie) lub Lufthansa (przesiadka w Düsseldorfie, Monachium lub Frankfurcie).

W przypadku lotu liniami Wizz Air do Sztokholmu może zajść potrzeba dojechania do Sztokholmu (Stockholm City) autobusem, gdyż samolot ląduje na lotnisku Skavsta (100 km na południe od Sztokholmu). Bilet w jedną stronę kosztuje 130 SEK (w dwie 199 SEK). Podróż trwa około 80 minut i jest obsługiwana przez Flygbussarna. Gdy istnieje potrzeba dotarcia na Arlande (międzynarodowe lotnisko w Sztokholmie), należy ze Sztokholmu pojechać autobusem Flygbussarna. Cena biletu w jedną stronę to 89 SEK (w obie 170 SEK), czas podróży wynosi około 40 minut.

Pociągiem

Między Szwecją a Polską nie ma bezpośredniego połączenia kolejowego. Aby dojechać pociągiem należy skorzystać z pociągu Berlin Night Express kursującego między Malmö i Berlinem. Jest to pociąg nocny i wymagane jest wykupienie miejsca w wagonie sypialnym. Cena w dwuosobowym przedziale sypialnym wynosi za bilet jednokierunkowy 1100 SEK. Dzieci płacą 750 SEK. Więcej informacji o pociągu, cenach przejazdów i zniżkach, znajdziesz na stronie internetowej Berlin Night Express. Z Berlina i Malmö należy skorzystać z przesiadek aby dostać się do punktu docelowego.

Inną alternatywą jest dostanie się do Kopenhagi lub Malmö, a następnie skorzystanie z pociągu lokalnego łączącego te dwa miasta. Między Kopenhagą i Malmö pociągi kursują co 20 minut od godziny 5 rano do północy. Od północy do 5 rano raz na godzinę. Bilet jednorazowy kosztuje 80 SEK dla dorosłych i 40 SEK dla dzieci od 6 do 16 lat. Poniżej 6 lat przejazd jest darmowy.Więcej informacji o pociągu, cenach przejazdów i zniżkach, znajdziesz na stronie internetowej Skånetrafiken.

Samochodem

Jadąc samochodem najłatwiej jest skorzystać z oferty jednej z linii promowych. Wybierając drogę lądową musimy skorzystać z otwartego w roku 2000 mostu öresund (öresundsBron), łączącego Kopenhagę w Danii z Malmö w Szwecji. Cena za jednorazowy przejazd mostem dla samochodu osobowego wynosi 285 SEK. Więcej informacji o cenach przejazdów oraz inne ciekawostki o moście, znajdziesz na stronie internetowej öresundsBron.

Autobusem

Pragnąc dojechać autobusem do Szwecji lub Polski możesz skorzystać z usług poniższych przewoźników. (Podane poniżej przykłady cen dotyczą osoby dorosłej)

Baltic ExpressBuss AB[1] – oferuje regularne połączenia autobusowe między większymi miastami w Polsce i Szwecji. Autobusy korzystają z przeprawy promowej między Świnoujściem i Ystad lub między Gdynią i Karlskroną. Cena za przejazd ze Sztokholmu do Warszawy kosztuje 795 SEK w jedną lub 1195 SEK w obie strony.

EUROLINES[2] – na trasie Szwecja – Polska obsługuje dwie linie: Warszawa – Poznań – Szczecin – Malmö – Göteborg i Kraków – Wrocław – Malmö – Göteborg. Autobusy korzystają z przeprawy promowej między Świnoujściem i Ystad. Cena za przejazd z Göteborga do Warszawy kosztuje 380 PLN (około 760 SEK) w jedną lub 630 PLN (około 1260 SEK) w obie strony.

TOURBALTIC[3] – na trasie Szwecja – Polska obsługuje dwie linie: Warszawa – Poznań – Szczecin – Malmö – Göteborg i Łódź – Warszawa – Gdańsk – Karlskrona – Göteborg. Autobusy korzystają z przeprawy promowej między Świnoujściem i Ystad lub między Gdynią i Karlskroną. Cena za przejazd z Göteborga do Warszawy kosztuje 810 SEK w jedną lub 1210 PLN w obie strony.

Promem

Promy to najtańszy, a jednocześnie bardzo przyjemny środek dojazdu do Szwecji. Już samą podróż promem można traktować jako formę wypoczynku dzięki znajdującym się tam sklepom, restauracjom i barom. Dodatkową zaletą promów jest możliwość przewiezienia samochodu. Przy rezerwacji biletów promowych trzeba pamiętać że ceny często zmieniają się w zależności od sezonu i czy płynie się rejsem dziennym czy nocnym.

Podane poniżej przykłady cen dotyczą osoby dorosłej.

Promy do Szwecji z Polski

Polferries[4] – promy kursują na trasach Gdańsk – Nynäshamn (koło Sztokholmu) i Świnoujście – Ystad. Przejazd z Gdańska do Nynäshamn trwa 19 godzin a ze Świnoujścia do Ystad 9 godzin 30 minut. Cena za przejazd z Gdańska do Nynäshamn wynosi 495 SEK w jedną lub 880 SEK w obie strony. Natomiast cena za przejazd ze Świnoujścia do Ystad wynosi 450 SEK w jedną lub 750 SEK w obie strony. Do powyższych cen należy doliczyć ewentualną opłatę za kabinę, która na trasie Gdańsk – Nynäshamn jest szczególnie polecana.

Stena Line[5] – promy kursują na trasie Gdynia – Karlskrona. Przejazd trwa 10 godzin 30 minut. Cena za przejazd jednostronny waha się w zależności od dnia tygodnia między 335 SEK a 395 SEK. Cena za przejazd dwustronny – między 515 SEK a 595 SEK.

Unity Line[6] – promy kursują na trasie Świnoujście – Ystad. Przejazd trwa 6 godzin 45 minut. Cena za przejazd jednostronny waha się w zależności od pory roku między 450 SEK a 520 SEK. Cena za przejazd dwustronny – między 750 SEK a 820 SEK.

Promy do Szwecji z Danii

HH-Ferries[7] – promy kursują na trasie Helsingør (Dania) – Helsingborg. Przejazd trwa 20 minut. Cena za przejazd jednostronny waha się w zależności od dnia tygodnia między 9 SEK a 18 SEK. Cena za przejazd dwustronny – między 18 SEK a 36 SEK.

Scandlines[8] – promy kursują na trasie Helsingør (Dania) – Helsingborg. Przejazd trwa 20 minut. Bilet jednostronny kosztuje 22 SEK a dwustronny 40 SEK.

Stena Line[9] – promy kursują na trasach Frederikshavn (Dania) – Göteborg i Grenå (Dania) – Varberg. Przejazd z Frederikshavn do Göteborga trwa od 2 godzin do 3 godzin 30 minut w zależności od promu, a z Grenå do Varberg 4 godziny. Cena za przejazd z Frederikshavn do Göteborga wynosi od 100 SEK do 160 SEK w zależności od dnia tygodnia. Natomiast cena za przejazd z Grenå do Varberg wynosi od 100 SEK do 140 SEK w zależności od dnia tygodnia.

Promy do Szwecji z Niemiec

Scandlines[10] – promy kursują na trasach Sassnitz (Niemcy) – Trelleborg (koło Malmö) i Rostock – Trelleborg. Przejazd z Sassnitz do Trelleborga trwa 3 godziny 45 minut, a z Rostocku do Trelleborga 5 godzin 45 minut. Cena za przejazd z Sassnitz do Trelleborga wynosi 100 SEK w jedną lub 200 SEK w obie strony. Natomiast cena za przejazd z Rostocku do Trelleborga wynosi 180 SEK w jedną lub 360 SEK w obie strony.

TT-line[11] – promy kursują na trasach Travemünde (Niemcy) – Trelleborg (koło Malmö) i Rostock – Trelleborg. Przejazd z Travemünde do Trelleborga trwa 7 godzin, a z Rostocku do Trelleborga od 3 godzin do 7 godzin w zależności od promu. Cena za przejazd z Travemünde do Trelleborga wynosi 100 SEK w jedną lub 200 SEK w obie strony. Natomiast cena za przejazd z Rostocku do Trelleborga wynosi 180 SEK w jedną lub 360 SEK w obie strony.

Stena Line[12] – promy kursują na trasie Kilonia (Kiel) – Göteborg. Przejazd trwa 13 godzin 30 minut. Cena za przejazd jednostronny waha się w zależności od dnia tygodnia i pory roku między 310 SEK a 710 SEK.

Przejścia graniczne

Podział administracyjny

Podział administracyjny Szwecji

Szwecja jest podzielona na 21 regionów terytorialnych (szw. län – odpowiednik polskiego województwa):

Miasta

Według kryteriów statystycznych w Szwecji wyróżnia się podział na tätorty i småorty. Podział wraz z wyzanczeniem granic miejscowości oraz wyliczeniem liczby ich ludności jest przeprowadzany co 5 lat przez Statistiska centralbyrå (SCB) według obowiązującej definicji. Określenie „miasto” było oficjalnie stosowane do 1 stycznia 1971, kiedy wprowadzono w Szwecji reformę administracyjną. Zniesiono wówczas dotychczasowy podział na gminy wiejskie (landskommuner), miejskie (stadskommuner) i köping (köpingskommuner). W ich miejsce wprowadzono jednolity typ gminy. Tym samym posiadanie historycznego statusu miasta (gminy miejskiej) straciło administracyjne i prawne znaczenie.

Ciekawe miejsca

Największe atrakcje

Sztokholm i okolice

Gamla Stan, Sztokholm – spacer wąskimi uliczkami Starego Miasta przenosi w atmosferę średniowiecznego Sztokholmu;
Vasamuséet, Sztokholm – fascynujący okręt z XVII w. podniesiony z dna sztokholmskiego portu i pieczołowicie przywrócony do dawnego stanu;
Drottningholm, Sztokholm – wycieczka statkiem do rokokowej rezydencji rodziny królewskiej nad brzegiem jeziora Melar;
Schronisko młodzieżowe Af Chapman, Sztokholm – nocleg na pokładzie statku-schroniska zacumowanego w centrum stolicy;
Birka nad jeziorem Melar – historia wikingów oglądana z bliska w miejscu, gdzie niegdyś wznosiły się zabudowania najstarszego miasta Szwecji;
Wyspa Gällnö, archipelag sztokholmski – spacer w leśnej gęstwinie i kąpiel w morzu na wyspie o brzegach porośniętych barwnymi kwiatami;
Gamla Uppsala – królewskie kopce grobowe i piękny średniowieczny kościół na miejscu starożytnej pogańskiej osady.

Göteborg i okolice

Galeria Fürstenberg – największa atrakcja wspaniałego Muzeum Sztuki; obrazy autorstwa najwybitniejszych szwedzkich malarzy XIX i początku XX w.;
Kawiarnie Hagi – filiżanka kawy wypita przy kawiarnianym stoliku w starej robotniczej dzielnicy Göteborga;
Marstrand – forteca na wybrzeżu Bohuslän;
Smedje Volund – wzniesiony z różowego granitu dom, a zarazem pracownia mistrza kowalstwa Berthe Johanssona, gdzie piękne meble wykuwane są z metalowych elementów wraków wydobytych z morza;
Fiskebåckskil – malownicza wioska rybacka na wybrzeżu Bohuslän z pracownią malarza Carla Wilhelmsona;
Fallensdagar, Trollhattan – trzydniowy festiwal muzyki i tańca organizowany pod koniec lipca przy wspaniale oświetlonych wodospadach;
Kinekulle – „Góra kwiatów” na południowym brzegu jeziora Wener, słynąca z kamieni runicznych i średniowiecznych kościołów.

Południowy zachód

Twierdza w Varbergu – nocleg w starym więzieniu, dziś wspaniałym schronisku młodzieżowym, górującym nad zachodnim wybrzeżem
Nimis – wspinaczka po niezwykłej rzeźbie z wyrzuconego na ląd drewna, która pochyla się ku morzu na półwyspie Kullen;
Ogrody Sofiero – najlepiej zwiedzać je wczesnym latem, kiedy słynny wąwóz rododendronów rozkwita kolorami;
Katedra w Lund – najwspanialsza romańska katedra w północnej Europie i niesamowita krypta, w której – jak głosi legenda – wielkolud Finn zamienił się w kamień;
Parki Malmö – eleganckie, pełne spokoju ogrody – schronienie przed kipiącą energią trzeciego co do wielkości miasta Szwecji;
Sandhammaren – kilometry piasków pod słonecznym niebem południowego wybrzeża Skanii;
Gourmet Grön – gastronomiczna oaza w Karlshamn w prowincji Blekinge – najlepsze wegetariańskie dania w Szwecji.

Południowy wschód

Zamek w Kalmarze – warto zwiedzić wnętrza XII-wiecznej twierdzy, przepięknie przekształconej w renesansowy pałac;
Kullzenska Caféet, Kalmar – smakowite ciastka w uroczym XVIII-wiecznym domu;
Dom Emigrantów, Växjö – wystawa opowiadająca o losach milionów Szwedów zmuszonych do emigracji do Stanów Zjednoczonych w XIX w.; obowiązkowy punkt programu w Smĺlandzie;
Västänas Slott, Röttle – pensjonat w zabytkowym domu, z widokiem na jezioro Wetter;
Vadstena – najbardziej nastrojowe miasto na wschodnim brzegu jeziora Wetter ze słynnym klasztorem założonym przez pierwszą kanonizowaną kobietę w Szwecji, św. Brygidę;
Fabryki włókiennicze w Norrköping – opisane przez Carla Millesa jako najpiękniejszy krajobraz przemysłowy w Europie; budynki ze sztukateriami odbijają się w wodach tętniącego życiem miasta;
Visby, Gotlandia – godne obejrzenia mury obronne dawnej hanzeatyckiej twierdzy; okazja do dobrej zabawy razem z tysiącami młodych Szwedów, którzy odwiedzają tę bałtycką wyspę latem.

Wybrzeże Zatoki Botnickiej – od Gävle po Haparandę

Rejs po rzece Angerman, Härnösand – podróż statkiem do spokojnego Solleftea jedną z piękniejszych rzek Szwecji

Högbonden, Höga Kusten – noc spędzona w dawnej latarni morskiej na nieskażonej cywilizacją wyspie;
Farma łosi, Bjurholm – bliskie spotkanie z największym lądowym zwierzęciem Europy na fascynującej farmie koło Umeå;
Pite Havsbad, Pitea – najlepsze kąpielisko północnej Szwecji, słynące z długich, słonecznych dni i ciepłych wód;
Gammelstad, Lulea – 450 drewnianych domków największej w Szwecji wioski parafialnej;
Archipelag u wybrzeży Lulea – rejs do jednej z dziesiątek porośniętych sosnowymi lasami wysp na krańcu Zatoki Botnickiej.

Środkowa Szwecja

Podróż pociągiem Inlandsbanan – szansa obejrzenia wspaniałych szwedzkich lasów i majestatycznych rzek z bliska, bez potrzeby wychodzenia z przedziału;
Plaże na wyspach, Kristinehamn – wiele wysp na jeziorze Wener obiecuje odpoczynek i opaleniznę;
Wspinaczka w górach Härjedalen – powrót do natury w dalekiej górskiej prowincji środkowej Szwecji;
Spływ rzeką Klarälven, Karlstad – budowa tratwy i spływ najbardziej malowniczą rzeką Värmlandu;
Poszukiwanie potwora, Östersund – polowanie na szwedzką wersję potwora z Loch Ness w uroczym mieście na brzegu jeziora;
Park Niedźwiedzi Grönklitt, Orsa, Dalarna – największy park niedźwiedzi w Europie dający szansę podglądania ich z bliska.

Szwedzka Laponia

Droga przez Pustkowie, Strömsund – surowe piękno północnej Szwecji na odludnej, krętej drodze prowadzącej w głąb Laponii;
Przysmaki lapońskie, Klippen – w restauracji hotelowej w zagubionej wiosce na północy można skosztować prawdziwych lokalnych delikatesów. W jadłospisie potrawy z renifera, łosia i niedźwiedzia;
Lappstaden, Arvidsjaur – udostępnione do zwiedzania drewniane chatki i domki na planie kwadratu w lapońskiej wiosce parafialnej pozwalają poznać bliżej życie rdzennych mieszkańców Szwecji;
Szlak Kungsleden, Jäkkvik – jeden z najmniej uczęszczanych i najpiękniejszych odcinków szlaku wędrówkowego na północy, prowadzący przez Park Narodowy Pieljekaise;
Krąg polarny, Jokkmokk – przekroczenie magicznej linii daje poczucie spełnienia. Najlepsze miejsce do podziwiania zorzy polarnej;
Lodowy Hotel, Jukkasjärvi – możliwość spędzenia nocy w temperaturze –5 °C w nieprzepuszczającym zimna śpiworze w jednym z najsłynniejszych hoteli świata.

Najważniejsze muzea

Konstmuseum, Göteborg
Kulturhuset Stockholm, Sztokholm
Moderna Museet, Sztokholm
Nationalmuseum, Sztokholm
Norrköpings Museum of Art, Norrköping
Rooseum, Malmö
Västerås Konstmuseum, Västerås

Obiekty z Listy Światowego Dziedzictwa UNESCO

1991 – Rezydencja królewska w Drottningholm,
1993 – Osady Wikingów w Birka i Hovgärden,
1993 – Odlewnia żelaza w Engelsberg,
1994 – Rysunki naskalne w Tanum,
1994 – Cmentarz leśny w Skogskyrkogrden,
1995 – Hanzeatyckie miasto Visby,
1996 – Kraina Laponii,
1996 – Miasto-kościół Gammelstad w Luleå,
1998 – Port morski w Karlskronie,
2000, 2006 – Pobrzeże Zachodniobotnickie wraz z Archipelagiem Kvarken (dodany w 2006) (z Finlandią)
2000 – Krajobraz rolniczy południowej Olandii
2001 – Strefa górnicza Wielkiej Góry rudy Miedzianej w Falun
2004 – Radiostacja Varberg w Grimeton
2005 – Tzw. Południk Struvego – wpis transgraniczny wraz z Białorusią, Estonią, Finlandią, Litwą, Łotwą, Norwegią, Mołdawią, Rosją i Ukrainą.

Transport

Po Szwecji bez problemu podróżować można samolotem, pociągiem i autobusem.

Informacje dla kierowców

Samochody prywatne mogą być swobodnie wwożone do Szwecji z terenu UE i użytkowane na obcych tablicach rejestracyjnych do 1 roku. Przed dokonaniem rejestracji samochodu w Szwecji niezbędny jest obowiązkowy (płatny) przegląd w wyspecjalizowanej sieci stacji diagnostycznych (Svensk Bilprovning). Niezbędne jest do tego prawo jazdy i polski dowód rejestracyjny. Po pozytywnej inspekcji pojazdu należy złożyć odpowiedni wniosek rejestracyjny do Centralnego Rejestru Pojazdów (Bilregistret). Osoba składająca wniosek musi wykazać miejsce zamieszkania w Szwecji oraz dowód tożsamości. Przywóz do Szwecji nowego samochodu (o przebiegu mniejszym niż 6000 km lub w ciągu 6 miesięcy od daty pierwszej rejestracji) będzie się wiązać z koniecznością zapłaty podatku VAT. Informacje na temat sprowadzania oraz rejestracji pojazdów w Szwecji znajdują się na stronie internetowej Urzędu Transportu Drogowego (Vägverket). Ważne prawo jazdy wydane w Polsce obowiązuje w Szwecji, jeśli nie zostało wymienione na szwedzkie prawo jazdy. Prawo jazdy wydane w Polsce może być wymienione na szwedzkie, jeśli posiadacz uzyskał pozwolenie na stały pobyt w Szwecji. Wnioski w tych sprawach przyjmują właściwe szwedzkie urzędy wojewódzkie (Länsstyrelsen). Bezwzględny limit wieku dla osób kierujących pojazdami samochodowymi wynosi 18 lat. Ponadto warto wiedzieć, że:

niezależnie od pory dnia i roku używanie świateł mijania jest obowiązkowe;
z uwagi na bardzo częste i tragiczne w skutkach kolizje ze zwierzyną leśną (np. z łosiami) należy zachować szczególną ostrożność podczas prowadzenia samochodu przez tereny zalesione – koszty ewentualnych szkód po kolizji ze zwierzyną leśną użytkownik pojazdu ponosi we własnym zakresie, o ile nie wykupi specjalnego ubezpieczenia;
rygorystycznie traktowane są ograniczenia prędkości na drogach (są one zmienne, jednak najczęściej występują: autostrady – 120-100 km/godz., drogi – 90-70 km/godz., teren zabudowany – 50-30 km/godz.);
wszyscy pasażerowie samochodu muszą używać pasów bezpieczeństwa;
obowiązkowe są odpowiednie siedzenia dla dzieci do 12. roku życia;
prawo szwedzkie jest bardzo surowe w stosunku do osób łamiących przepisy drogowe, a w szczególności wobec osób prowadzących pojazd pod wpływem alkoholu (dozwolony limit stężenia alkoholu we krwi wynosi 0,2 promila, a w wydychanym powietrzu 0,1 mg/1); kary za łamanie przepisów są surowe (od wysokiego mandatu i odebrania prawa jazdy aż do kary pozbawienia wolności);
wszystkie samochody prywatne starsze niż 2 lata podlegają co roku kontroli w stacji diagnostycznej;
Polacy przyjeżdżający do Szwecji nie muszą legitymować się zieloną kartą, wystarczy dowód ubezpieczenia OC; zaleca się wykupienie polisy Assistance ze względu na wysokie koszty holowania samochodu;
w przypadku nabycia samochodu w Szwecji w celu wywozu do Polski należy zgłosić się z wnioskiem (można go znaleźć tutaj) oraz dowodem tymczasowego ubezpieczenia pojazdu do Urzędu Transportu Drogowego (Vägverket), aby uzyskać tymczasowy dowód rejestracyjny i tablice; jednocześnie poprzedni właściciel powinien wyrejestrować pojazd. Osoby rejestrujące pojazd w Polsce obowiązane są ponadto przedstawić dowód opłacenia podatku akcyzowego. Przy imporcie samochodu z przebiegiem mniejszym niż 6000 km lub w ciągu 6 miesięcy od daty jego pierwszej rejestracji należy zapłacić w Polsce podatek VAT podczas rejestracji.
Uwaga: urzędy konsularne w Szwecji przestrzegają kierowców przed spożywaniem alkoholu podczas podróży promowej do portów szwedzkich. Kontrola trzeźwości kierowców jest przeprowadzana rutynowo na przejściach granicznych.

Wyjazd

Porozumiewanie się

Zobacz w osobnym artykule Rozmówki szwedzkie.

Język szwedzki to język z grupy skandynawskiej języków germańskich. Posługuje się nim ponad 8 mln osób, zamieszkujących Szwecję i zachodnią Finlandię (Wyspy Alandzkie). Język urzędowy w Szwecji i w Finlandii (obok fińskiego). Odrębny język już od VIII wieku. Najstarsze zabytki językowe pochodzą z XII w. Już od XVI w. zauważalne tendencje do tworzenia języka wspólnego, czy to w postaci języka pism religijnych, czy świeckiego języka pism urzędowych tzw. języka kancelaryjnego. Szczególny nacisk kładziono na oczyszczenie języka z naleciałości niemieckich. W zakresie wymowy odczuwa się w XVIII w. unifikujący wpływ dworu królewskiego – na tym tle zarysowuje się podział na język „chłopski” tzw. bondska i „dworski” – hof swenska. U podłoża wymowy języka dworskiego leży wymowa Sztokholmu i prowincji Uppland. Język ten będzie stanowił podstawę ponaddialektalnego języka pisanego, tzw. riksspraket. Obecnie funkcjonują dwa zespoły dialektów: w Szwecji i Finlandii.Standardowy język szwedzki posiada tylko dwa rodzaje (nijaki i ogólny), jednak większość dialektów nadal rozróżnia 3 rodzaje gramatyczne.

Zakupy

Drewniany konik z Dala jest prawdopodobnie najbardziej typową szwedzką pamiątką. Ostro rywalizuje jednak z reniferem, który symbolizuje dziewiczą przyrodę kraju. Światową markę mają szwedzkie szkła i kryształy. Inną szwedzką specjalnością są edukacyjne zabawki z surowców naturalnych, a także saboty, czyli drewniaki, które można kupić w wielu sklepach.

Koniki i kogucik z Dala – te jaskrawo pomalowane zabawki były niegdyś wycinane z odpadów drewna. Później konik stał się symbolem narodowym Szwecji. Obecnie jest sprzedawany w wielu wersjach kolorystycznych.

Szwedzkie szkło – w szwedzkich hutach wytwarza się m.in. piękne komplety naczyń, różne wyroby z kryształu, a także przedmioty codziennego użytku.

Zabawki dla dzieci – kolorowe zabawki z drewna firmy Brio są znane na całym świecie. Edukacyjne książeczki z obrazkami, gry i łamigłówki są znakomitym upominkiem dla najmłodszych.

Dzianina – czapki i rękawiczki z atrakcyjnymi wzorami, znane jako lovikka, robi się z wełny, która dobrze chroni przed zimnem i wilgocią.

Plecak z reniferowej skóry – Plecaki chętnie noszą zarówno dzieci, jak i dorośli.

Rzemiosło lapońskie – nóż myśliwski z rękojeścią z reniferowego rogu i kasa, czyli czerpak z brzozowego drewna, są nie tylko ładne, lecz również przydatne podczas biwaku.

Szwedzkie przysmaki – popularne przetwory robi się z różnych dziko rosnących owoców, m.in. borówek i malin moroszek. Śledzie, pieczywo chrupkie i pierniczki można kupić we wszystkich sklepach spożywczych, a cukierki są sprzedawane na sztuki. Rożne gatunki szwedzkiej wódki można kupić w miniaturowych butelkach.

Gastronomia

Przez całe wieki Szwecja targana różnymi wojnami była państwem biednym. Dlatego też kuchnia szwedzka wykształciła się jako jedna z prostszych kuchni w Europie. Kuchnia szwedzka oferuje niezbyt wyszukane dania, tradycyjnie charakteryzowała się używaniem bardzo dużych ilości cukru. Szwedzi słodzili prawie wszystko – ryby (śledzie), mięsa, pasztety, zupy, a nawet chleb. Obecnie w kuchni nie stosuję już tyle cukru, ale przyzwyczajenia i nawyki zostały – nadal słodkość wielu potraw szwedzkich może zaskoczyć niejednego.

Szwecja posiadająca wybrzeże znacznej długości ma w swojej kuchni wiele ryb. Najpopularniejsze są dostępne w Bałtyku śledzie, które je się marynowane, w sosach i zalewach (np. w sosie winnym) lub jako sałatkę (z jabłkami, burakami i cebulą). Popularna jest również makrela (np. w sosie jogurtowym). Fisk og skaldyr er også værdsat.

Blandt de supper, der spises i Sverige, er de mest populære: fisk (med hvidvin og kartofler), øl (med lys og mørk øl, æggeblomme og appelsinskal), gule bønner (med bønner, bacon og løg).

Svenskerne drikker meget yoghurt og spiser havregrødspandekager, som har været populære i århundreder. De spiser også en masse oste (f.eks. Forarbejdede - messmör). Til dessert serveres der i henhold til det traditionelle svenske køkken et æble eller stikkelsbærsoufflé og en gærkrans. Svenskere, der har meget strenge regler om salg af alkohol, drikker temmelig alkoholfrie drikkevarer. Udover den ganske populære øl (starköl) er en alkoholfri drink kendt lättöl. Kaffe dominerer blandt alkoholfrie drikkevarer, serveret stærkt og med fløde.

Indkvartering

== Science = The Swedish Academy (Swedish Svenska Akademien) - et kongeligt akademi med base i Stockholm, en uafhængig kulturel og videnskabelig institution, hvis hovedopgave er at fremme udviklingen af svensk litteratur og sprog. Akademiet består af atten medlemmer valgt for livet.

arbejde

Fra 1. maj 2004 kan polske borgere frit søge beskæftigelse i Sverige, arbejde og få opholdsret. En polak, der arbejder i Sverige, skal behandles på lige fod med en svensk statsborger - han har de samme rettigheder og forpligtelser med hensyn til ansættelsesvilkår, arbejde, vederlag, ansættelsesforhold og erhvervsuddannelse. Dette gælder ligeledes for medarbejderen, der tiltræder såvel som for hans familiemedlemmer. Ægtefællen og børnene har også ret til at blive og arbejde. Du behøver ikke registrere dig hos arbejdsformidlingen for at finde et job. Dog er registrering nødvendig for at få dagpenge eller tilmelde dig et kursus; disse ydelser udbetales kun ved tidligere ansættelse i Sverige. Beskæftigelsesstyrelsens enheder (Arbetsförmodlingen) hjælpe både jobsøgende og jobsøgende. Hvis du mister dit job, kan du registrere dig hos dit lokale arbejdsformidlingskontor. På visse betingelser kan du ansøge om dagpenge. Detaljerede oplysninger fås fra det lokale beskæftigelseskontor (Arbetsförmedlingen). Personer, der har til hensigt at arbejde i udlandet, bør kontrollere pålideligheden af ansættelsestilbuddet. Det er ikke tilrådeligt at indgå kontrakter med uprøvede virksomheder eller individuelle mellemmænd (både polske og svenske), der tilbyder ture til sæsonarbejde inden for væksthøst eller hjælp til at få andet arbejde. Bemærk: listerne over enheder, der er registreret i registret over arbejdsformidlinger, er tilgængelige på webstedet Økonomi- og Arbejdsministeriet (i afsnittet "Jobplacering"). Oplysninger om, hvorvidt en given enhed er registreret i registret over arbejdsformidlinger, kan også fås fra poviat- eller voivodeship -arbejdskontoret. Konsulater i Kongeriget Sverige mægler ikke i at søge job eller yde assistance til at finde et bopæl i Sverige.

Sikkerhed

Sundhed

Personer, der betaler bidrag til den nationale sundhedsfond i nødstilfælde, har ret til at drage fordel af lægehjælp i Sverige under forsikringen. Til dette formål er det nødvendigt at fremlægge et dokument, der bekræfter forsikringens faktum direkte på det medicinske anlæg - oftest er det E -111 -formularen. Dette certifikat, der giver ret til naturalydelser under et ophold i en medlemsstat, udstedes:

mennesker, der tager til Sverige for midlertidig turisme eller en kort forretningsrejse;
arbejdsløse, der modtager dagpenge, og som tager til en anden medlemsstat for at søge arbejde der og deres ledsagende familiemedlemmer (betingelsen er mindst 4 uger efter registrering hos det polske beskæftigelseskontor; retten til lægehjælp til at søge job uden for landets permanente ophold gives kun for 3 måneder); derudover kræves E-303-formularen, der er udstedt af beskæftigelseskontoret;
internationale transportarbejdere;
studerende, der kommer til Sverige for at studere og deres familiemedlemmer (E-111-formular giver dig ret til at bruge alle medicinske tjenester, der er nødvendige for at sikre, at din helbredstilstand ikke forringes i løbet af studieperioden);
udsendte arbejdstagere og selvstændige arbejdstagere i en anden medlemsstat og ledsagende familiemedlemmer.

Polske borgere med opholdsret i Sverige har også ret til at bruge det universelle sundhedssystem i Sverige på samme betingelser som svenske statsborgere (efter at have opnået et fuldt registreringsnummer - personnummer). Forsikringsbidrag opkræves under standardskattesystemet. Dette system giver grundlæggende lægehjælp og hospitalsbehandling til faste priser.

Dokumenter, der er nødvendige for at opnå godtgørelse i Sverige, er originale fakturaer og betalingsbevis.

Hvis du modtager pleje på en facilitet, der ikke er en del af det nationale socialforsikringssystem, vil du blive opkrævet de fulde omkostninger ved behandlingen. De kan ikke returneres.

En læge, der arbejder under socialsikringssystemet, har ret til at udstede en recept omfattet af refusionen.

Nødnummer - 112. I nødstilfælde betaler du en del af omkostningerne Returtransport til Polen betales fuldt ud af patienten.

Du skal betale et gebyr for rådgivning fra en praktiserende læge og specialist, som varierer fra amt til amt. Hvis du modtager tandbehandling, betaler du den fulde pris for det op til en vis grænse, og for dyrere behandlinger betaler du en del af overskuddet over dette beløb (30-65%) Hvis du har fået ambulant rådgivning på hospitalet, betaler du et fast gebyr, og hvis du er på hospitalet, vil du blive opkrævet den daglige pris. For receptpligtig medicin betaler du fuld pris, medmindre den overstiger den fastsatte grænse, så betaler du kun en del af det overskydende beløb over dette beløb (10- 50%).

Du kan drage fordel af statslige fordele og private institutioner, der opererer under socialforsikringssystemet. Lister over private læger og tandlæger, der er en del af dette system, findes på apoteker. Fremlæg din læge med dit europæiske sygesikringskort. Kontakt tandlægehjælp ved at kontakte en selvstændig socialtandlæge eller en offentlig tandklinik (folktandvardenHospital behandling kræver ikke en henvisning, du kan gå direkte til skadestuen (akutmottagningen) på et offentligt hospital, der viser dit europæiske sygesikringskort.

Vaccinationer

Hepatitis A - viral hepatitis A - vaccination ikke påkrævet
Hepatitis B - viral hepatitis B - vaccination ikke påkrævet
ŻG - Gul feber - vaccination ikke nødvendig
BTP - difteri, stivkrampe, polio - anbefalet vaccination
DB - tyfus - vaccination ikke nødvendig
W - rabies - vaccination ikke nødvendig
JZM - japansk encefalitis - vaccination ikke nødvendig
MK - meningokokvaccine (a c) - vaccination valgfri

kontakt

Telefon

Sverige har et fremragende offentligt telefonsystem. "Informafon" -systemet kan bruges ikke kun til at foretage et telefonopkald, men også som en teksttelefon, som kan bruges til at sende en fax eller e-mail, og også til at navigere på Internettet. Telefoner i telefonbokse fungerer med kort, og nogle gange også med betalingskort.

Internet

stolpe

Turistinformation

Der er turistinformationspunkter i alle større svenske byer. Der kan du få gratis kort over området, informationsbrochurer og lignende materialer. Kontorerne arrangerer også indkvartering og sælger lokale rabatkort.

Diplomatiske repræsentationer

Diplomatiske missioner akkrediteret i Sverige

Ambassaden for Republikken Polen i Stockholm

ul. Karlavägen 35, 114 31 Stockholm

Telefon: 46 08 50 57 50 00

Fax: 46 08 50 57 50 86

Hjemmeside: https://sztokholm.msz.gov.pl/pl/

Email adresse:[email protected]

Diplomatiske repræsentationer akkrediteret i Polen

Den svenske ambassade i Warszawa

ul. Bagatela 3

00-585 Warszawa

Telefon: 48 22 640 89 00

Fax: 48 22 640 89 83

Hjemmeside: https://www.swedenabroad.se/sv/utlandsmyndigheter/polen-warszawa/

E-mail: [email protected]

Dette websted bruger indhold fra webstedet: Sverige offentliggjort på Wikitravel; forfattere: w redigeringshistorik; Ophavsret: under licens CC-BY-SA 1.0